رونمایی از آلبوم خبرساز کاخ گلستان - خانه انگلیسی

به گزارش خانه انگلیسی، 13 مرداد سال جاری با انتشار خبر مفقود شدن آلبوم ناصری از آلبوم خانه کاخ گلستان به عنوان دومین آلبوم خانه غنی در جهان، همه توجه ها بار دیگر به تنها مجموعه جهانی پایتخت جلب شد؛ تا 28 مرداد که خبر پیدا شدن آن منتشر شد و مدیر مجموعه جهانی گلستان در آن موقع شرح داد: اواخر اسفند سال 98 امین اموال آلبوم خانه کاخ گلستان در آخرین انبارگردانی خود متوجه شد که یک آلبوم ناصری حاوی 100 قطعه عکس کوچک در قفسه نیست. این موضوع را به من خاطرنشان کرد و بلافاصله برای پیشگیری از موضوعات سوء بعدی، اقدامات حقوقی انجام شد.

با واحدهای ذی صلاح وزارتخانه، پلیس اینترپل و قوه قضائیه نیز در این زمینه مکاتباتی انجام دادیم، حتی معینات و تصاویر اثر نیز برای پلیس اینترپل ارسال شد. درنهایت این آلبوم در انبارگردانی ای که توسط کمیته ای متشکل از نمایندگان اداره کل موزه ها و اموال منقول فرهنگی تاریخی، اداره کل حراست، یگان حفاظت میراث فرهنگی و ذی حسابی و اداره کل امور اقتصادی وزارتخانه و مدیریت کاخ گلستان انجام شد، صبح سه شنبه (28 مرداد 99) در آلبوم خانه کاخ گلستان پیدا شد.

آفرین امامی، مدیر مجموعه جهانی کاخ گلستان در بخش نخست برنامه رونمایی از این آلبوم که به صورت مجازی برگزار گردید، به تاریخچه اختراع دوربین عکاسی و وارد شدن آن به کشور و علاقه ناصرالدین شاه به عکاسی اشاره می نماید.

او درباره آلبوم خانه کاخ گلستان می گوید: این مرکز دومین و بزرگترین آلبوم خانه جهان به حساب می آید که جمع آوری تصاویر آن از 1286 قمری آغاز شده است، یعنی قدمت جمع آوری تصاویر به 176 سال می رسد. همچنین بیشترین عکس های دوره ناصری در سال 1275 قمری گرفته می گردد.

امامی با اشاره به این که اکنون 61 هزار اثر در آلبوم خانه این کاخ نگهداری می گردد، ادامه می دهد: این مجموعه تصاویر شامل عکس ها، آلبوم ها، زونکن ها، محصولات پایشی، نگاتیو و پوزیتیو است که تصاویر موجود آن با موضوعاتی مانند مسابقات زنان قاجار، سفرهای پادشاهان قاجار، بچه ها، همسران، افراد درباری، طبیعت بناهای قدیمی آن دوره و بناهای تاریخی، مراسم ها و جشن ها با استفاده از دو تکنیک مختلف عکاسی شده اند.

او همچنین از نمایش دیگر آثار تاریخی مجموعه جهانی کاخ گلستان به صورت پخش زنده در صفحه اینستاگرامی کاخ گلستان خبر می دهد.

در ادامه این پخش آنلاین، منصوره آزادواری، مسئول امور بین الملل و کارشناس هنری مجموعه جهانی کاخ گلستان با نشان دادن تصویر صفحه نخست آلبوم، می گوید: این آلبوم 50 صفحه و 100 تصویر را شامل می گردد که توسط شخص ناصرالدین شاه حاشیه نویسی شده است. طبق چیزی که این شاه قاجاری در سال 1303 در بالکن عمارت دوشان تپه نوشته است در زمان نوشتن این حاشیه در آلبوم 22 سال از دریافت تصاویرِ آن گذشته، بنابراین تاریخ ثبت این عکس ها حدودا مربوط به 1244 شمسی است و در سال 1265 شمسی حاشیه نویسی صورت گرفته است.

او در ادامه با ورق زدن بعضی از صفحه های این آلبوم می گوید: آغاز آلبوم با تصویری از ناصرالدین شاه است که تحقیقا در نیمه اول صفحه واقع شده است و تصویری از جوانی اوست و تصویر دوم متعلق به مهدعلیا مادر ناصرالدین شاه است. در کنار آن کلمه مرحومه مرقوم شده، یعنی در زمان نوشتن حاشیه، وی مرحوم شده بود.

او دریافت فیگور معین و نشستن همه افرادی را که تصویر آن ها در این آلبوم هست روی یک جایگاه معین (که اکنون در تالار آینه کاخ در معرض نمایش است)، نکته خاص این آلبوم ناصری می داند و ادامه می دهد: تصویر سوم آلبوم متعلق به سلطان حسین میرزا و تصویر چهارم متعلق به کامران میرزا است.

آزادواری با اشاره به این که تصاویر بعدی متعلق به بانوان حرم ناصری است، تاکید می نماید: آلبومی که تصاویر در آن قرار گرفته ایرانی نیست و آن چه محرز است، بین سفر دوم و سوم ناصرالدین شاه، عکس های آلبوم ناصری انتخاب شده و در این آلبوم قرار گرفته و حاشیه نویسی ناصرالدین شاه صورت گرفته است.

او با بیان این که پژوهش روی این آلبوم هنوز می تواند انجام گردد، می افزاید: هر کدام از آثار موجود در کاخ گلستان می توانند موضوع پژوهشی گسترده باشند.

ملکیان، متخصص بازسازی نسخ خطی و اسناد دور قاجار نیز در توضیحاتی می گوید: سعی کردیم استحکام بخشی اولیه را روی این اثر انجام دهیم، هر چند به نسبت قدیمی بودن آن، خوشبختانه آسیب چندانی ندیده است.

ایسنا نوشت، در آن موقع علت مفقود شدن این آلبوم عکس در آلبوم خانه کاخ گلستان را کوچک بودن سایز آن نسبت به ابعاد دیگر آلبوم های مجموعه اعلام کردند و گفتند به همین علت در قفسه های آلبوم خانه جابه جا شده و معین نبوده است.