سه برداشت از اعتراض دامداران - خانه انگلیسی

به گزارش خانه انگلیسی، خبرنگاران: ماجرای سلاخی دام ها و ریختن شیر در بعضی شهرها چیست؟چرا دولت قیمت شیر را افزایش نمی دهد کلید این معما کجاست

به گزارش های خانه انگلیسی، در چند روز اخیر خبرهای در مورد اعتراض دامداران در شهرها و استان های مختلف شنیده شده است. اخبار رسمی نشان می دهد در 5 استان دامداران در مقابل نهادهای دولتی تجمع اعتراضی برگزار نموده اند. این اعتراض ها ترند خبری هم شده است به خصوص که خبری از سلاخی گاو در مقابل استانداری اصفهان اشتراک گذاری شد. گفته شد طی دو هفته اخیر گروهی از کشاورزان و دامداران اصفهان با تجمع مقابل استانداری اصفهان و یا محدوده پل خواجو و ... به بی آبی، تامین نشدن حقابه و خسارت ناشی از خشک شدن مزارع و اتلاف دام هایشان اعتراض کردند. آنها با ریختن شیرخام و ذبح دام خود به قیمت پایین شیرخام و گوشت و بالا بودن خوراک دام اعتراض کردند.همین اتفاق در استان های دیگری مانند فارس و خراسان هم اتفاق افتاده است. اما ماجرای شیر و دامداران چیست؟

داستان شیر از زاویه دامداران

دامداران می گویند:در حالیکه طی یک سال گذشته قیمت تمام شده شیرخام دامداران افزایش یافته، اما ثبات این نرخ موجب گلایه کشاورزان است و از سوی دیگر وجود علوفه گران در بازار، دامداران را وادار به کشتار دام هایشان نموده است.

به گفته یکی از دامداران اصفهانی، متاسفانه از سال گذشته قیمت شیر خام تغییری ننموده و روی قیمت 4500 تومان ثابت مانده است، در حالیکه هزینه های فراوری از جمله حمل و نقل، نهاده های دامی، واکسن، دارو و سایر هزینه ها همانند حقوق و دستمزد افزایش قابل توجهی داشته که این مسئله قیمت تمام شده شیرخام را بالاتر از نرخ مصوب رسانده است.

نماینده مردم نیشابور، فیروزه و زبرخان از همین زاویه به موضوع نگاه می نماید و اعتقاد دارد: دامدار روستایی ما امروز مجبور است جو را کیلویی 7 هزار تومان از بازار آزاد تهیه کند بعلاوه سایر هزینه های دام را هم با قیمت های بالایی تأمین کند و از طرفی شیر را به قیمت کیلویی 4,500 تومان به دولت و کارخانجات بفروشد.

به گفته او دامداران روستایی امروز به جایی رسیده اند که می گویند نگهداری دام برای ما به هیچ وجه توجیهی ندارد و حاضرند تمام دام خود را بکشند و به کشتارگاه بفرستند.

خواسته دامداران چیست؟

معاون بهبود فراوریات دامی سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان می گوید:در حال حاضر دامداران از ستاد تنظیم بازار کشور می خواهند با ورود به این موضوع، قیمت نو شیرخام را مصوب و به سرعت ابلاغ کند.

به گفته حسین ایراندوست، به طور قطع نمی توان فراوری شیر را معطل تصمیم ستاد تنظیم بازار در آینده کنیم، چراکه دامدار برای فراوری روزانه احتیاج به نهاده و علوغه ... دارد و دام را نمی توان گرسنه نگه داشت، بنابراین آنها در انتظار ابلاغ قیمت نو شیرخام هستند. قیمت مورد نظر از نگاه این طیف عدد 6400 تومان برای هر کیلو شیرخام است و دامداران انتظار دارند حداقل این عدد مورد توافق به سرعت برای اجرا ابلاغ گردد و معطل زمان نگردد.

علت تعلل در قیمت شیر

اما چرا این اتفاق رخ نمی دهد و دولت دست دست می نماید؟ زیرا این قیمت با منافع یک صنف دیگر در تضاد است؛انجمن فرآورده های لبنی ایران.

امیرحسین صفری عضو انجمن فرآورده های لبنی ایران با بیان اینکه دامداران در پی خرید شیرخام به وسیله کارخانجات با نرخ 6هزار و 400 تومان هستند گفت: رشد دو هزارتومانی شیرخام منطقی نیست، گفت: هر ساله انجمن دامداران در بررسی قیمت شیرخام، قیمت را بالاتر از مقدار واقعی به دولت پیشنهاد می دهد به طوری که این رقم متناسب با نرخ شیر خام در کشورهای اروپایی نیست. به طور مثال قیمت هر کیلوگرم شیرخام در اروپا با یوروی 30 هزارتومانی و اقتصاد آزاد 9 هزارتومان محاسبه می گردد که کم بودن این تفاوت قیمت می تواند صادرات ایران را هم با مخاطره روبرو کند.

وی اعتقاد دارد:افزایش نرخ شیرخام منجر به افزایش قیمت فرآورده های لبنی و در نهایت کاهش مصرف مجدد می گردد، و چنین موضوعی منجر به عدم دریافت شیرخام می گردد یعنی اگر کارخانجات نتوانند فرآورده های لبنی خود را در داخل و خارج از کشور به فروش برسانند، امکان خرید شیرخام کاهش می یابد که این امر نه تنها به نفع صنایع لبنی و مصرف کنندگان نیست بلکه به نفع دامداران هم نخواهد بود.

صفری توضیح داد: شیرخام و فرآورده های لبنی دارای تاریخ مصرف است و امکان نگهداری در انبار و سردخانه ها نیست؛ بنابراین هر آنچه شیرخام در کشور فراوری می گردد باید فرآوری و کالای نهایی به مصرف داخلی و در نهایت صادرات برسد.

عضو انجمن فرآورده های لبنی ایران گفت: سال گذشته قیمت هر کیلوگرم شیرخام چهار هزار و 500 تومان معین و ابلاغ شد اما در واقع کارخانجات هر کیلوگرم شیرخام را تا به امروز حدود پنج هزارتومان خریداری می کردند.

صفری با اشاره به رشد سالانه نرخ تورم، افزایش دستمزد کارگری، انرژی، حمل و نقل، بسته بندی و مواد اولیه فراوری توضیح داد: با توجه به پیشنهاد انجمن دامداران برای نرخ 6 هزار و 400 تومانی هر کیلوگرم شیرخام و افزایش دیگر هزینه های فراوری از جمله بسته بندی، صنایع لبنی نمی توانند افزایش قیمتی کمتر از 55 تا 60 درصد داشته باشند زیرا حدود 65 تا 70 درصد مواد اولیه صنایع لبنی را شیرخام تشکیل می دهد.صفری نرخ منطقی شیرخام را 5 هزار و 500 تومان یعنی یک هزار تومان افزایش نرخ روی قیمت مصوب سال 99 اسم کرد.

چالش عظیم قیمت گذاری شیر

چالش عظیم فعلی صنعت شیر و لبنیات کشور قیمتگذاری دستوری است قیمت دستوری از شیرخام شروع و با وجود اینکه روی سه قلم فرآورده لبنی شامل شیر، ماست و پنیر اعمال می گردد اما روی 90 درصد محصولات لبنی همانند دوغ و پنیر خامه ای هم تاثیرگذار است.

در واقع دولت با نیت حمایت از فراوری کننده و مصرف کننده کوشش دارد نهادهای فراوری را ارزانتر به دست دامداران برساند و از سوی دیگر در اقلام ضروروی که به سلامت مصرف کننده مربوط می گردد قیمت گذاری می نماید. این سیاست موجب شده همه ناراضی باشند. فراوری کنندگان از قیمت و مصرف کنندگان از کیفیت.

راه چاره اساسی برای رسیدگی به اعتراضات دامداران

فروش شیر منبع اصلی دامداران ایرانی است و نزدیک به 80 درصد از عایدی آنان وابسته به فروش شیر است. مساله ای که آسیب پذیری شیر را نسبت به نوسانات بالا برده است.

قیمت گذاری شیر در جهان معمولا بر دو پایه انجام می گردد در روش اول برای یک کیلو شیرکه دارای درصدی از پایه چرپی و پروتئین است یک قیمت پایه در نظر گرفته می گردد اما در روش دوم قیمت شیر بر اساس ترکیبات مقادیر چرپی، پروتئین و بعضا لاکتور معین می گردد.

در واقع در روش اول قیمت گذاری حجمی است و در روش دوم قیمت گذاری کیفی است در بسیاری از کشورها با احترام به حقوق مصرف کننده و افزایش کیفیت قیمت گذاری بر مبنای روش دوم استفاده می گردد اما در ایران روش اول مدنظر قرار می گیرد. به همین علت در صنعت شیر افزایش فراوری شیر بدون در نظر گرفتن ترکیبات و کیفیت انجام می گردد و همین مساله موجب اشکالات جدی در این چرخه شده است. تحلیل ها نشان می دهد نقطه شروع حل مسائل این صنعت سیاست ها به سمت رقابتی شدن بازار، معین قیمت متناسب با عرضه و تقاضا و پرهیز از قیمت گذاری بخشنامه ای حرکت کند. در این حالت با استفاده از استاندارهای لازم برای ترکیبات مهم مثل چربی و پروتئین، یکپارچه سازی سیاست های تعرفه ای وارداتی زمینه خودتنظیمی در بازار را فراهم آورد. در واقع این جهت می تواند تفاهم ذی نفعان عرضه کنندگان شیر و در مقابل فراوریکنندگان محصولات لبنی و در نهایت مصرف کنندگان را فراهم آورد.تا این چرخه اصلاح نگردد هر چند وقت یکبار شاهد اعتراضات و فشار برای تغییر قیمت ها به علت نوسان های مالی خواهیم بود.

منبع: اقتصادنیوز