آنالیز ادعای مهاجرت نخبگانی، وضعیتی که قرمز نیست - خانه انگلیسی

به گزارش خانه انگلیسی به نقل از معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، منازعات حاشیه ای پیرامون پدیده مهاجرت در کشور، در بیشتر اوقات چنان سایه ای سنگین بر این موضوع انداخته است که خود به چالشی بزرگ تر نسبت به اصل پدیده مهاجرت و پیامدهای گوناگون آن، بدل شده است.

پدیده مهاجرت (بخصوص جوانان و تحصیل کردگان) در ایران در طول دهه های گذشته همیشه یکی از موضوعات جدی و همیشه داغ و پرطرفدار در جامعه ایران بوده؛ زیرا با در نظر داشتن ساختار هرم جمعیتی جامعه ایران که بخش مهمی از آن را جوانان تشکیل می دهند، این موضوع همیشه کانون توجهات اساسی بوده است.

با این حال به نظر می رسد مسائل و مباحث حاشیه ای، اظهارنظرهای مغرضانه و جهت دار پیرامون پدیده مهاجرت در کشور، آن را به یک بحران چالش برانگیز در سپهر سیاسی، اجتماعی و مالی ایران تبدیل نموده است؛ درواقع، این منازعات حاشیه ای در بیشتر اوقات چنان سایه ای سنگین بر موضوع مهاجرت در ایران انداخته است که حواشی مهاجرتی خود تبدیل به چالشی بزرگ تر نسبت به اصل پدیده مهاجرت و پیامدهای گوناگون آن شده است.

نتیجه به حاشیه رفتن متن و تمرکز بی فایده بر مسائل حاشیه ای در عرصه مهاجرت های بین المللی در ایران این شده است که در حال حاضر با یک وضعیت آشفته و نابسامانی روبرو هستیم که نه تنها کمکی به حل معضلات این حوزه نمی نماید بلکه باعث عمیق تر شدن مسائل این حوزه و همچنین از دست رفتن اندک فرصت های موجود در این حوزه نیز شده است.

به همین دلیل کافی است تا یک نگاه اجمالی بر مطالب نشر یافته در این حوزه بیاندازیم تا متوجه شویم حجم و تنوع مطالب و اظهارنظرهای غیرعلمی و غیرسازنده در این حوزه هزاران برابر محتویات علمی، پژوهش های آماری کمی و کیفی، مستندات و گزارشاتی است که می بایست در این حوزه پیرامون زمینه ها و انگیزه های انواع مهاجرت، اثرات و تبعات، فرصت ها و تهدیدات مهاجرت برای جامعه ایرانی فراوری و نشر می گشت و برای حل مسائل مرتبط با این پدیده به کار گرفته می شد.

در این راستا، معاونت علمی و بنیاد ملی نخبگان کوشش می کند در قالب ارائه مطالب پیوسته ادعاهای مطروحه را مورد آنالیز قرار دهد.

یکی از ادعاهای طرح شده این است: مرداد 1344 نتایج آنالیز مهاجرت که توسط سازمان ملل اجرا شده بود، ایران را از لحاظ مهاجرت اتباع به کشورهای دیگر در ردیف پنج کشور پایین جدول نشان می داد (نزدیک به صفر)

این در حالی است که با مراجعه به داده های بانک جهانی در حوزه مهاجران خارج از کشور در دهه 1960 میلادی (دهه 40 شمسی) ایران رتبه 76ام را در بین 232 کشور از نظر تعداد مهاجران در خارج از کشور را داراست، به عبارت دیگر به ازای هر هزار نفر جمعیت کشور، 7.8 نفر در خارج از کشور به سر می برده اند.

داده های مربوط به مهاجران کشورها، در پایگاه داده سازمان ملل از سال 1990موجود است. داده های مربوط به دهه 60 میلادی توسط بانک جهانی استخراج و در دسترس قرار گرفته است. از سوی دیگر، طبق داده های بانک جهانی در دهه 1960(دهه 40 شمسی) تعداد مهاجران ایرانی در کشورهای دیگر برابر با 171,478 نفر بوده است. به عبارت دیگر به ازای هر هزار نفر جمعیت ایران 7.8 نفر در خارج از کشور به سر می برده اند.

همچنین رتبه ایران در تعداد مهاجران خارج از کشور بین 232 کشور در دهه 40 شمسی هفتادوششم بوده است و علاوه بر آن، نرخ خالص مهاجرت ایران در 65-1960 بر اساس داده های سازمان ملل متحد، برابر با (0.07-) به ازای هر هزار نفر است.

این نرخ از تقسیم تفاوت مهاجران ورودی به مهاجران خروجی به جمعیت کشور به دست می آید؛ لذا از داده های موجود در پایگاه داده سازمان ملل در سال 65 نمی توان تعداد دقیق مهاجران ایرانی در خارج از کشور را تخمین زد چراکه مهاجران ورودی به ایران هم در آن لحاظ شده است.